Scenograaf Theun Mosk maakte het decor- en lichtontwerp van Hamlet Symphony. In een video-interview vertelt hij over het idee om op het toneel een groot kader te plaatsen. “In de toneelopening van de Bourla, dat eigenlijk ook een kader is, plaatsen we een kleiner kader, waardoor je een lijst in een lijst, een theater in een theater krijgt.” De verdubbeling die hierdoor ontstaat, kan door regisseur Mokhallad en de spelers weer gebruikt worden om scènes te maken.

Het idee van een theater in een theater komt regelrecht uit Shakespeare’s Hamlet. Behalve over de wraak in een familie (van een zoon op de moordenaar van zijn vader) en in de politiek (van een kroonprins op de nieuwe koning), gaat Hamlet ook over het maken van theater. Hamlet zoekt naar de waarheid rond de moord op zijn vader en creëert een theaterstuk om die waarheid bloot te leggen en te bewijzen dat zijn oom de moordenaar is. Nadat Hamlet de geest van zijn vader heeft gezien die hem opriep wraak te nemen, besluit hij zich als waanzinnig voor te doen zodat hij wat speelruimte heeft om uit te zoeken of hij werkelijk een geest gezien heeft. Dan komt er een groep rondtrekkende toneelspeler langs het kasteel. Hamlet verwelkomt ze met open armen en uit de dialogen kunnen we als lezer opmaken dat hij ze al langer kent.  Hij draagt spontaan een fragment voor uit een stuk over een bloedige moord dat hij hen eens had horen spelen. In Hamlets monoloog die daarop volgt bewondert hij de acteur die zo overtuigend verdriet kan spelen voor een fictief figuur en veracht hij zichzelf, omdat hij na het echte verlies van zijn vader niet in staat is iets te doen. 

Is het niet monsterachtig dat die acteur
voor een droom, een fantasie, tranen in zijn ogen krijgt,
met een verstikte stem spreekt,
zijn gelaat smartelijk vertrekt,
alles zoals hij zich dat voorstelt,
en dat allemaal voor niets? Voor Hecuba?
Wat heeft hij met Hecuba te maken, of zij met hem?
Wat zou hij doen als hij in mijn schoenen stond?

Hamlet beseft dat het zien van een theatervoorstelling een krachtige ervaring is, zeker wanneer de toeschouwer de gespeelde situatie herkent. Hij besluit de spelers een broedermoord te laten spelen, zodat hij aan de reactie van koning Claudius kan zien of het waar is. Zo kan een fictief verhaal, paradoxaal genoeg, Hamlet naar een waarheid leiden. 

Voor de koning wordt het stuk een val,
waarin ik zijn geweten strikken zal.

Met het gegeven van Hamlet als theatermaker voor ogen begon regisseur Mokhallad Rasem aan de creatie van zijn voorstelling Hamlet Symphony. Net zoals voor Hamlet is ook voor Mokhallad de dood van zijn vader de drijfveer om een theatervoorstelling te maken. Mokhallad kon niet bij de begrafenis van zijn vader zijn. Hij bleef zoeken naar een manier om afscheid te nemen van zijn vader, en tijdens het lezen van Hamlet zag hij dat dit verhaal in theater kon worden verteld. In Hamlet Symphony speelt Mokhallad Rasem een theatermaker genaamd Hamlet die zoekt naar een manier om met de dood van zijn vader om te gaan. Deze Hamlet probeert een voorstelling te maken, een meesterwerk, en noemt het zijn symfonie. Door deze symfonie wil hij begrijpen wat er in zijn leven aan het gebeuren is en er greep op proberen te krijgen. Symfonie betekent letterlijk samenklank en in de voorstelling zien we de poging van de regisseur om de verschillende klanken, stijlen en talen te combineren. Bovendien balanceert Hamlet op de dunne grens tussen fictie en waarheid, tussen gespeelde en werkelijke waanzin. Want wat als je een glimp van een waarheid hebt opgevangen? Hamlets situatie wordt er vooral ingewikkelder door en drijft de mensen rondom hem uit elkaar.

In combinatie met de scenografie kunnen Hamlets verbeeldingswereld en zijn werkelijke omgeving, de poging tot theater maken en theater zelf steeds meer in elkaar overvloeien. De repetities van Hamlet Symphony gaan nu de laatste fase in. Binnenkort worden decor en licht opgebouwd in de Bourla en kunnen de verschillende stukken samenvallen tot één voorstelling.

Roos Euwe